Toegankelijke leermiddelen zorgen voor toegankelijk onderwijs

Case​

De overheid dringt aan op participatie van gehandicapte leerlingen in het regulier onderwijs. Tevens vergoedt de overheid de leermiddelen. Het zou dus te verwachten zijn dat die leermiddelen dan ook toegankelijk zijn of moeten zijn. Dat is voor ons aanleiding geweest om een nieuw onderzoek uit te voeren: Monitor Onderwijs 2.

Doel

Het doel van de Monitor Onderwijs 2 is om een stap verder te gaan dan aantonen dat de toegankelijkheid van leermiddelen nog niet goed zijn. We willen komen met oplossingen die bruikbaar zijn voor ontwikkelaars en uitgevers. Dus het antwoord geven op de vraag: wat zijn de problemen voor leerlingen met een beperking en hoe los je die op?

In de ideale wereld (Nederland) waar alle partijen zich houden aan de afspraken in het VN verdrag voor de rechten van personen met een handicap:

  • Is onderwijs toegankelijk voor iedereen en kunnen kinderen met een visuele handicap zelfstandig deelnemen aan het onderwijs.
  • Is het gebruik van toegankelijkheidsstandaarden de basis voor aanbieders van digitale leermiddelen.
  • Waarborgt de overheid de toegankelijkheid van het onderwijs voor iedereen, dus ook voor mensen met beperkingen

Vertrekpunt

In 2005 voerden we eerder een Monitor Onderwijs uit naar (online) leermiddelen in het onderwijs. Daaruit bleek dat die leermiddelen nog niet toegankelijk waren. Geen enkele van de destijds onderzochte leermiddelen voldeed zelfs maar aan de minimale richtlijnen voor toegankelijkheid. In dit project hebben we de uitkomsten van dat eerste onderzoek gebruikt om bewustwording en kennis over digitale toegankelijkheid bij overheid, uitgevers en andere betrokken partijen te vergroten. De kennis van de Monitor Onderwijs 2 wordt om die reden beschikbaar gesteld op de website. 

Uitdagingen

Alle doelen zijn bereikt. Maar tijdens het project is gebleken dat de wereld van uitgevers en leermiddelenbouwers weerbarstig is. Ondanks dat het onderwerp al jaren geleden op de agenda is gezet lijkt er bij de huidige uitgevers en stakeholders weinig kennis te zijn en hebben velen vooroordelen die digitale toegankelijkheid in de weg staan. Tevens bleek tijdens het project dat de vraagtypen een groter probleem zijn voor het onderwijs en de doelgroep dat wij dachten. Dat komt ook omdat er soms geen toegankelijke oplossingen bestaan voor veelgebruikte vraagtypen.

Oplossing

Om uitgevers en leermiddelenbouwers tegemoet te komen hebben we besloten de website meer aandacht te geven. Dus dus behalve dat we bewustwording willen creeëren, delen we ook tips, trucs en links naar tools over digitale toegankelijkheid. In een volgende project willen we de diverse vraagtypen ook beter oplossen - samen met ontwikkelaars en mensen met een visuele beperking.

En nu...

De website loopt vanaf januari. Daardoor is de huidige kennis beschikbaar voor iedereen. We willen in overleg gaan met de betrokken partijen en met het Ministerie van OCW over de mogelijkheid om die website verder uit te breiden en up-to-date te houden. Daarnaast is in overleg met Bartiméus besloten om verder te gaan werken aan de vraagtypen en dat ook internationaler aan te pakken zodat uitgevers niet meer kunnen roepen dat er geen geschikte voorbeelden zijn. Tevens zullen begin 2019 nog de uitkomsten van de enquête naar organisatorische factoren worden verwerkt.

De website van Monitor Onderwijs 2 hebben we gekoppeld aan de website van Accessibility zodat onderhoud en beheer is geregeld. Er is een vervolg aanvraag in de maak voor het verder werken aan de vraagtypen voor toetsen en testen. Die uitkomsten zullen dan ook op de website worden geplaatst.

Tags

  • Bartiméus Fonds
  • Leermiddelen
  • Onderwijs
  • Onderwijs Monitor 2
  • Onderzoek
Man schrijft op groen schoolbord, leerling heeft smartphone

Zie ook

  • Visuele én inclusieve tool voor brainstorms

    Onderzoek

    Brainstorm Inclusief wil een tool én een manier ontwikkelen waarmee iedereen, dus ook mensen met een (visuele) beperking, effectief deel kan nemen aan visueel vormgegeven brainstormsessies. Wij keken mee.

  • Ischa Gast over toegankelijkheid bij Schiphol

    Onderzoek

    Gebruikerstesten leveren voor de digitale toegankelijkheid veel bruikbare informatie op. Schiphol gebruikt die inzichten voor de verbeterslag op hun website.

    Luchthaven Schiphol met verkeerstoren en vliegtuigen

  • Promotieonderzoek Eric Velleman

    Nieuws

    Promotieonderzoek Eric Velleman naar organisatorische factoren die van invloed zijn op het succesvol implementeren van digitale toegankelijkheid.

    Eric Velleman verdedigt zijn proefschrift bij de Universiteit Twente
portretfoto Erik Velleman

Ook aan de slag met digitale communicatie die voor iedereen toegankelijk is?

Wij helpen je op weg. Zodat je zelf aan de slag kunt gaan binnen jouw organisatie. Als je wilt ondersteunen we je ook met advies, realisatie, trainingen en audits. Wil je hier contact over hebben? Bel of e-mail ons, of laat een bericht achter.

Eric Velleman

Wetenschappelijk Adviseur
030-239 8270