UX trainees volgen workshop 'Inclusief en toegankelijk onderzoek'

Jullie hebben Accessibility gevraagd om de workshop ‘Inclusief Onderzoek’ te geven. Wat was hiervan de aanleiding?

We willen graag op de hoogte blijven van wat er allemaal speelt binnen ons werkveld. Daarom organiseren we elke maand een programma voor alle Yacht trainees die actief zijn op het gebied van UX. Een half jaar geleden hebben we navraag gedaan bij deze groep over welke thema’s zij hierbij  aan bod zouden willen laten komen. Toegankelijkheid kwam daarbij met stip op de eerste plaats. Via Aafke van Welbergen kwam ik vervolgens bij Accessibility terecht. Ik kende haar uit mijn netwerk en tijdens een van onze gesprekken kwam ik erachter dat ze gebruikersonderzoeker is bij Accessibility en ook workshops geeft. Daardoor ontstond het idee om Accessibility te vragen om een workshop toegankelijkheid te geven. 

Kun je iets vertellen over de opzet en inhoud van de training?

We kregen onder andere een presentatie met voorbeelden uit het nieuws. Dit gaf ons inzicht in de verschillende toegankelijkheidsproblemen bij bedrijven en overheden en hoe belangrijk het is om daar bewust mee bezig te zijn. 

Wat ik een heel leuk onderdeel vond was dat we in groepjes uit elkaar gingen om een casus uit te werken. Vooral omdat we daarbij de kans kregen om in gesprek te gaan met ervaringsdeskundigen. Bijvoorbeeld iemand die blind was en een geleidehond had of iemand die in een rolstoel zat. Dat vond ik heel bijzonder, omdat ik in het dagelijks leven weinig met mensen te maken krijg die een beperking hebben. Bij ieder groepje sloot een andere ervaringsdeskundige aan waarmee je in gesprek kon gaan. Vervolgens ging je met elkaar aan de slag met vragen & antwoorden rondom een hypothetische casus. De inhoud van de casus ging over het verbeteren van een online leerplatform. 

De ervaringsdeskundige die bij onze groep aansloot was iemand met een vorm van autisme. We vroegen haar bijvoorbeeld: “Stel je doet mee met onderzoek, hoe zouden we je het beste kunnen betrekken?”. Dat heeft verrassende inzichten opgeleverd. Bijvoorbeeld dat het onderzoek het beste in een rustige omgeving kan plaatsvinden. Of dat het bijdraagt als de inhoud van het onderzoek al van tevoren bekend is, zodat deze informatie niet op het moment zelf nog verwerkt hoeft te worden.

Dankzij de gesprekken met haar kan ik mij nu beter verplaatsen in mensen met een beperking. Ik had er bijvoorbeeld nooit bij stilgestaan dat knipperlichten in de supermarkt of een applaus veel prikkels zouden kunnen opleveren voor iemand met autisme. 

De focus van de workshop lag op het doen van onderzoek met mensen met een beperking. We hebben het bijvoorbeeld gehad over de rollen die mensen met een beperking kunnen spelen. Laat je iemand alleen meedenken of advies geven of laat je iemand regie nemen over een onderwerp. Dit heeft allemaal invloed op de uitkomsten van je onderzoek. Randvoorwaarden waar je normaal niet bij stilstaat.

Accessibility heeft tijdens de workshop veel praktische kennis met ons gedeeld. Bijvoorbeeld over de toegankelijkheid van een locatie. Is deze bereikbaar met het OV, zijn er liften? Maar bijvoorbeeld ook dat sommige mensen het fijn vinden om van tevoren te weten hoe de ruimte waar ze gaan zitten eruit ziet. Dat scheelt in hun mentale capaciteit. Ze krijgen minder nieuwe prikkels. 

Wat hebben jullie van de training geleerd? 

Het heeft dus veel waardevolle inzichten met betrekking tot de doelgroep opgeleverd en we hebben concrete praktische kennis opgedaan op het gebied van toegankelijkheid. Daarnaast hebben we geleerd dat je ontwerpen bij een bredere doelgroep moet verifiëren dan waar je normaal gesproken mee te maken hebt. Dit geldt voor zowel digitale als fysieke ontwerpen. Dat betekent dat je expliciet mensen met een beperking moet betrekken bij je ontwerp vóór de mensen met een beperking. Of eigenlijk voor iedereen, want als het toegankelijk is voor mensen met een beperking is het voor iedereen beter toegankelijk.

Een andere belangrijke les die we hebben geleerd uit de gesprekken met de ervaringsdeskundigen is dat je beter vragen kunt stellen. Het lijkt misschien een open deur, maar onbewust doe je veel aannames. Bijvoorbeeld over de mensen met een beperking die je in het dagelijks leven tegenkomt. Door met hen in gesprek te gaan kun je je beter inleven in waar ze in de praktijk tegenaan lopen. Deze kennis kun je vervolgens weer gebruiken in de ontwerpen die je maakt. 

Ook als je ervaringsdeskundigen betrekt bij je onderzoek, blijft het belangrijk om géén aannames te doen. Het begint al met de vraag: ‘Hoe kunnen we het onderzoek voor jou zo fijn mogelijk maken?’ Denk bijvoorbeeld aan thuisafname, gebruik van bepaalde software. Dit wordt nu te weinig gedaan. 

Een laatste voorbeeld om te illustreren hoe je ernaast kunt zitten als je vergeet vragen te stellen. Vóór de start van de workshop verwelkomde ik de onderzoekster van Accessibility en de ervaringsdeskundige met autisme met een kopje koffie. We namen plaats in een hele stille ruimte. Ik stelde voor om alvast naar de zaal te gaan. Het gevolg was dat de ervaringsdeskundige een kwartier lang onnodig aan prikkels werd blootgesteld in de veel drukkere zaal. Ik had haar beter kunnen vragen: “Wil je hier blijven of naar de zaal?”. Aan het eind van de dag ging ik daar al heel anders mee om.

Wat gaan jullie met het geleerde doen in de praktijk?

Ik denk dat iedereen op zijn eigen manier het geleerde meeneemt naar de praktijk. Voor sommige trainees was het thema helemaal nieuw, anderen waren er al mee bezig. Een van de trainees die bij een overheidsinstelling aan het werk is, reageerde na een uitleg over onder andere tekst in niveau B1: “Ik moet even bij mijn opdrachtgever kijken of hieraan wel gedacht is”. Dat is leuk om te zien. 

Voor mij was het nieuw. Ik heb als data analist dashboards ontwikkeld, waarbij ik een publiek zonder beperking voor ogen had. Van veel dingen die ik bij de workshop gehoord heb was ik me niet bewust. Nu ik me er wel van bewust ben, gaat me dit wel helpen en ben ik beter voorbereid op de opdrachten die nog op mijn pad komen.

De UX Trainees van Yacht worden verspreid over Nederland ingezet bij verschillende bedrijven. Denk aan overheidsorganisaties, banken, uitzendorganisaties en luchtvaartmaatschappijen. Meestal zijn zij werkzaam op het gebied van ontwerp, grafische vormgeving en gebruikersontwerp. Direct of indirect houden zij dus bezig met toegankelijkheid. De door hen bij deze training opgedane kennis over het onderwerp zal zich daarom geleidelijk aan verder verspreiden naar verschillende plekken in het land. 

Meer weten?

Houd jij je bezig met het ontwerpen en ontwikkelen van inclusieve omgevingen, diensten of producten? Wil jij ook je kennis vergroten op het gebied van Inclusief en toegankelijk onderzoek? Ga naar Workshop inclusief en toegankelijk onderzoek voor meer informatie en aanmelden.