Toegankelijkheid in de praktijk: Een portret van museum Het Schip

Nieuws
Museum Het Schip in Amsterdam

In 2021 ontving Museum Het Schip de RAAK Stimuleringsprijs voor het toegankelijker maken van het museum. Sindsdien zijn toegankelijkheid en inclusiviteit een vast onderdeel in de werkzaamheden. We spraken hierover met Margriet Roelandse en Edith de Jong. Margriet is educatie-coördinator bij Het Schip en Edith is ervaringsdeskundige. 

Ja, ik wil!

Edith is slechtziend. Zij deelt haar ervaringen op het gebied van toegankelijkheid met musea. Hiervoor werkt zij samen met Stichting Kubes, en toen de vraag binnenkwam of zij Museum Het Schip wilde voorzien van feedback, hoefde ze daar niet lang over na te denken. Ja! Het Schip is een museum over de Amsterdamse School, de zo kenmerkende bouwstijl uit het begin van de vorige eeuw. Zij is groot liefhebber van deze stijl, en bovendien had ze Het Schip al een aantal malen bezocht. Een super goede match. 

Welkom 

Tijdens het eerste bezoek kregen de genodigden een rondleiding door het 19 voormalige schoolgebouw. Edith: “Alles werd benoemd, dus we kregen al snel een goed beeld van de omgeving waarin we ons bevonden. Dat was heel prettig. Ook hebben we gevraagd of we de objecten mochten aanraken. Voelen is immers een belangrijk onderdeel van de beleving als je slecht ziet. Dat mocht.” Margriet: “We vroegen de deelnemers bovendien of het de moeite waard was wat ze voelden”. Zo kwam de interactie op natuurlijke wijze opgang en voelde iedereen zich echt welkom. 

Bijstellen 

“Tijdens de eerste pilot hebben we ook de krotwoning van het museum bezocht. Hier hebben we later toch van af gezien. We realiseerden ons dat het voor een bezoeker met een beperking veel het meer tijd kost om de woning te beleven. Voelen kost nu eenmaal meer tijd dan kijken. Dit hadden wij ons van tevoren niet voldoende gerealiseerd. Het zou lange wachttijden opleveren, en daarmee een verminderde ervaring. We hebben er vanaf dat moment voor gekozen de krotwoning tijdens de rondleidingen alleen te beschrijven, en dit werkte veel beter”, aldus Margriet. 

Leerzaam en nuttig 

“We hebben bovendien geleerd dat een voelmaquette veel beter werkt om een beeld van een complex te geven dan een beeldbeschrijving. Het was dus voor iedereen enorm leerzaam en nuttig.” 

Stap voor stap 

Margriet: “De sessies met de ervaringsdeskundigen leveren enorm veel input op. Ons gebouw bleek veel aanpassingen nodig te hebben. Die hebben we zorgvuldig geïnventariseerd. Waar het mogelijk was, hebben we meteen stappen gezet. De architectuur van de Amsterdamse School leent zich bijvoorbeeld heel goed om direct te voelen: je krijgt snel een voelbeeld van hoe de architectuur eruit ziet. Dit hebben we gecombineerd met beeldbeschrijvingen“. 

Minder prikkels 

“Iedere keer als we aanpassingen doen, vragen wij onze ervaringsdeskundigen opnieuw de toegankelijkheid van ons museum te beoordelen. Zo krijgen we telkens nieuwe feedback, en kunnen we weer nieuwe verbeteringen doorvoeren. Eén van de reacties die we ontvingen is dat onze rondleidingen vaak heel veel prikkels opwekken. Nu bieden wij minder prikkels aan, en dat blijkt voor alle bezoekers heel prettig te zijn. Ook houden we de groepen klein, zodat iedereen de gelegenheid heeft om het museum op eigen wijze te beleven.” 

Waar zijn jullie trots op? 

Op deze vraag kwam vrijwel gelijktijdig hetzelfde antwoord: “Onze samenwerking!” Voor een ervaringsdeskundige is het ontzettend belangrijk dat je merkt dat je echt gehoord wordt, en dat je feedback krijgt over wat er met jouw opmerkingen is gedaan. Voor een museum is het prettig om in samenspraak, op gelijkwaardige basis, te kijken hoe het beter kan. Daarmee krijg je heel direct een relatie met de mensen voor wie je een programma maakt. Dit is waardevol en zorgt ervoor dat je steeds meer kwaliteit kunt bieden.

Tip 

Edith heeft nog een tip voor iedereen die een museum bezoekt: “Neem initiatief, vraag om informatie en om hulp. En geef feedback. Dit wordt vrijwel altijd in dankbaarheid aangenomen. Het is fijn om samen aan steeds betere toegankelijkheid te werken”. 

De samenwerking die je als museum aangaat is een driehoek tussen ervaringsdeskundigen, adviseurs en museum. Ervaringsdeskundigen kunnen vanuit hun persoonlijke situatie uitleggen waarom een keuze belangrijk is voor hun beleving. De toegankelijkheidsadviseur weet hoe en waar je aanpassingen kunt laten uitvoeren. En als museum maak je op basis van deze input een keuze in het totale belang van het museum. 

Meer van dit soort verhalen? Er zijn nu drie magazines uit, vol met tips en verhalen over toegankelijkheid en inclusie in musea. Bekijk of download ze hier gratis!