Toegankelijkheid, User Experience en Inclusief Ontwerp - Wat is het verschil?

Digitale toegankelijkheid (Accessibility)

Wij definiëren digitale toegankelijkheid als volgt:  “Het aanbieden van diensten en informatie op een manier dat deze voor iedereen bruikbaar is, ongeacht een eventuele beperking”

Websites moeten op een bepaalde manier gebouwd worden om toegankelijk te zijn. Dit betekent bijvoorbeeld dat de techniek op de website rekening houdt met blinde mensen die spraaksoftware gebruiken. Zij zien vanwege hun beperking niet hoe de site eruit ziet. Ondanks dat is het wel belangrijk dat zij de gehele site kunnen gebruiken. Een ander voorbeeld is bijvoorbeeld het toevoegen van ondertitels bij een video. Als een video geen ondertitels heeft kan iemand die doof is de video niet volgen. We spreken dan van een ontoegankelijke video. 
Digitale toegankelijkheid richt zich dus op het creëren van toegang tot de informatie voor iedereen. 

Gebruiksvriendelijkheid (User experience)

Gebruiksvriendelijkheid ofwel user experience (UX) gaat over de ervaring die een gebruiker heeft op een website. Gebruiksvriendelijke website spelen in op datgene wat een gebruiker nodig heeft op dat moment. Deze websites zijn snel, informatief en gemakkelijk in gebruik. Het is moeilijk vast te stellen waarom een site een goede gebruikerservaring heeft of juist een slechte. Dit is een combinatie van vele factoren. De gebruikerservaring is tevens erg persoonlijk. Iets wat voor een persoon gemakkelijk in gebruik is kan voor iemand anders juist dat helemaal niet zijn. Een van de voorbeelden is bijvoorbeeld als er in de gebruikersvriendelijkheid geen rekening is gehouden met toegankelijkheid. Die site kan dan heel prettig zijn in gebruik voor de ene groep, en onbruikbaar voor de andere groep.

Inclusief Ontwerp

Als er bij de start van het ontwerpproces van websites en andere producten wordt uitgegaan dat alle type gebruikers er goed mee kunnen werken heet dit Inclusief Design of in het Nederlands Inclusief Ontwerp. In deze designfilosofie staan eindgebruikers en hun verscheidenheid dus centraal. Om tot een inclusieve website of toepassing te komen is het daarom belangrijk die eindgebruikers bij het proces te betrekken. Elke gebruiker heeft zo zijn behoeftes, al deze behoeftes maken het palet waarmee rekening gehouden wordt bij het ontwerp. Een laaggeletterde zal baat hebben bij een voorleesfunctie of dat er veel afbeeldingen gebruikt worden, iemand die blind is, heeft juist baat bij een goede opbouw en dat deze site toegankelijk is. Al deze behoeftes samen zorgen voor een inclusieve website, die door iedereen fijn is om te gebruiken, ongeacht een beperking.

Iets wat toegankelijk is is niet gelijk gebruiksvriendelijk. Iets wat gebruiksvriendelijk is is niet gelijk toegankelijk. Iets wat op een inclusieve manier gebouwd is in principe toegankelijk en gebruiksvriendelijk. Het streven naar een inclusieve website garandeert dat zowel de gebruikerservaring goed is én ook dat de site toegankelijk is. 

Wil je meer weten over hoe je inclusief ontwerp toepast in je werk? 

Volg de training toegankelijkheid voor UX-designers