Pilot bij Rabobank met Code Inclusief Digitaal Ontwerpen

Ontwerpen met ervaringsdeskundigen

Iedere UX-designer weet hoe belangrijk het is om onderzoek te doen, en test dus concepten en prototypes met eindgebruikers. Maar hoe weet je of jouw ontwerp ook geschikt is voor mensen met een beperking? Door het natuurlijk mét hen te testen. Maar hoe dóe je dat dan? In de nieuwe Code Inclusief Digitaal Ontwerpen staan praktische richtlijnen, tips een voorbeelden voor hoe je dit doet met ervaringsdeskundigen.  

De Rabobank is als partner van Accessibility een van de eersten die testen of deze nieuwe Code ook daadwerkelijk iets toevoegt in het ontwerpproces.

Use case Grafieken

Iris Bataille, UX-onderzoeker bij de Rabobank: “Uiteraard doen ook wij veel aan gebruikersonderzoek, maar we merkten dat we het moeilijk vonden om mensen met een specifieke beperking bij de onderzoeken te betrekken. Want hoe vind je mensen met een bepaalde beperking? Hoe betrek je ze? Wat moet je hiervoor regelen? Hoe moet je deze mensen informeren?” Iris betrok UX-designer Lieke Voortman, zij had een mooie use case. Lieke: “Ik wilde graag weten: hoe ontwerpen we een grafiek die goed te begrijpen is voor mensen met een taalachterstand, mensen met een visuele beperking en mensen die kleurenblind zijn?”

Al deze vragen leverde goede input om met de Code Inclusief Digitaal Ontwerpen aan de slag te gaan. Met ondersteuning van Accessibility werd stap voor stap het onderzoek opgezet, met de Code als leidraad. Iris: “Een van de eerste dingen die je moet bepalen, is wie de participanten in het onderzoek zijn.” In de CIDO staat beschreven wat voor soorten ervaringsdeskundigheid er zijn en in welke rollen deze een bijdrage kunnen leveren. “Je moet er bewust over nadenken wie je wel en niet uitnodigt, want je kunt niet iedereen bij je onderzoek betrekken. Je bent je dus ook echt bewust van welke doelgroep je níet betrekt.” Vervolgens moet je de mensen daadwerkelijk uitnodigen. Lieke: “In de CIDO staan veel praktische tips over wat je in de uitnodigingsmail en bevestigingsmail zou kunnen schrijven.” In de CIDO gaat het bijvoorbeeld over beloning, bejegening en toegankelijke communicatie.

De test

Iris: “We hebben 15 mensen met diverse (visuele) beperkingen uitgenodigd.” Het onderzoek startte met het bespreken van algemene ervaringen met bankieren. Vervolgens gingen de vragen meer gericht over hoe zij grafieken en diagrammen ervaren. En tot slot werden individueel de prototypes getest, waarbij telkens een onderzoeker de participant begeleidde en twee mensen vanuit een andere ruimte observeerden en notuleerden. Lieke: “We kwamen er ook achter hoezeer het onderwerp toegankelijkheid leeft binnen de Rabobank. Want we hadden het testen ‘openbaar’ gemaakt en alle ontwerpers en developers die aan grafieken en diagrammen werken, kwamen ook kijken bij het testen. Het was heel nuttig, want je ontdekt wat verrassend genoeg wel of niet werkt.” Iris vult aan: “Als je echt iemand letterlijk voor je ziet die door jouw grafiek probeert te begrijpen, dan spreekt dat veel meer tot de verbeelding dan wanneer je te horen krijgt ‘het werkt niet’, of ‘ze snapten het niet’”  

Vervolg    

De Rabobank heeft als eerste bedrijf de CIDO in de praktijk getest. Iris geeft aan veel profijt van de CIDO gehad te hebben en beveelt de CIDO dan ook van harte aan bij haar collega’s. “We kunnen niet iedere aanpassing zo uitgebreid testen, maar ik moedig andere designers zeker aan om met de CIDO als naslagwerk goed onderzoek te doen.” Qua looks kan de CIDO nog wel een verbeterslag gebruiken. Iris: “Het is nu een PDF, maar ik kan me voorstellen dat een webpagina toegankelijker en gebruiksvriendelijker is om gelijk bij de juiste informatie te komen”. Ook beveelt ze aan om bijvoorbeeld meer praktijkvoorbeelden en voorbeeldmails voor uitnodigingen erin op te nemen.  

Drie doelen behaald

Iris: “Wij hadden voor deze pilot 3 doelen: leren hoe je inclusief toegankelijkheidsonderzoek doet en inzichten krijgen over onze grafieken. En ons derde doel was om toegankelijkheidsonderzoek meer te laten leven onder onze collega’s. We hebben diverse presentaties over dit onderwerp gegeven en daar was grote belangstelling voor. Dus we kunnen zeggen dat we de drie doelen hebben behaald!”