Hoe maak je kaarten en plattegronden toegankelijk?

Wettelijke voorschriften

De wet verplicht overheidsorganisaties om alle essentiële informatie in kaarten bestemd voor navigatie toegankelijk aan te bieden. Voor andere online kaarten geldt een uitzondering. Maar let op: die uitzondering betreft alleen de kaart zelf, niet de webpagina waarop de kaart staat of het document waarin de kaart is geplaatst. Die moeten wel aan de toegankelijkheidseisen voldoen. Het doel is uiteindelijk om alle bezoekers toegang te geven tot de informatie die je als organisatie met de betreffende webpagina wilt overbrengen.

Robuust

Een belangrijk advies voor het aanbieden van kaartmateriaal is: kies voor robuuste, algemeen geaccepteerde software. Gebruik technieken waar elke webbrowser mee kan werken en vermijd plugins als Adobe Flash en Microsoft Silverlight.

Stel de vraag van de gebruiker

De belangrijkste vraag bij het toegankelijk maken van kaartmateriaal is: wat wil de web- of app-gebruiker weten? Het antwoord op die vraag geeft aan wat een goed tekstueel alternatief kan zijn voor de getoonde kaart. Bij een eenvoudige kaart kun je de content beschrijven. Bij een ingewikkelde kaart ligt het voor de hand om een samenvatting te bieden met de voor de gebruiker meest essentiële informatie. Een andere optie is de kaartinformatie via een tabel aan te bieden.

Tabel aanbieden

Kaarten zijn meestal samengesteld op basis van databases of tabellen, en tabellen zijn gemakkelijk toegankelijk te maken. Selecteer de meest relevante tabellen voor de gebruiker en bied deze toegankelijk aan. In het artikel 'Hoe maak je een datatabel toegankelijk' lees je hoe je dit kunt doen. Een andere optie is om zo'n tabel aan te bieden als een download, in een format dat mensen kunnen inlezen in een veelgebruikt programma als Excel. Via de link onder dit artikel zie je hoe het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dit doet.

Skiplink aanbieden

Met een skiplink kunnen webbezoekers content overslaan. Zo geef je bij een moeilijk toegankelijke kaart de bezoeker de optie om de kaart over te slaan. Meer informatie hierover vind je in het artikel 'Skiplinks inzetten voor optimale navigatie'.

De kaart zelf

Daarnaast kun je de kaart zelf natuurlijk zoveel mogelijk toegankelijk maken. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de contrasten tussen de gebruikte kleuren voldoende zijn voor kleurenblinde bezoekers. Bied gebruikers de mogelijkheid om in te zoomen. Zet geen tekst in de afbeelding, maar zet die altijd bovenop de afbeelding in een aparte laag van de kaart; op die manier is hij leesbaar voor een screenreader. En het belangrijkste: zorg ervoor dat de webbezoeker de kaartapplicatie met het toetsenbord kan bedienen. Dit is niet moeilijk om te doen - en buitengewoon belangrijk voor mensen met een visuele of motorische beperking.

Tekstueel alternatief

Voor vlakken op een kaart is het niet altijd gemakkelijk om een tekstueel alternatief te bieden, maar bij de punten en de lijnen is het meestal niet al te ingewikkeld. Als een punt op de kaart bijvoorbeeld een winkel aangeeft, biedt dan het adres van de winkel ook in tekst aan. Als een lijn een route aangeeft, wijs dan de weg met een lijst met de straatnamen en 'linksaf', 'rechtsaf' en 'rechtdoor' in de juiste volgorde. 

Interactieve kaarten

Veel online kaarten zijn interactief. In de ene kaart kun je bijvoorbeeld zoeken naar winkels of trein- en busstations. In een andere kaart kun je specifieke informatie selecteren, zoals verkiezingsuitslagen per gemeente. Zorg dat de bezoeker een goede instructie krijgt voor het invoeren van zijn of haar zoekvraag, en geef bij een foutieve invoer een duidelijke foutmelding en bruikbare suggesties. Als het gaat om interactieve kaarten met animaties, zorg dan dat de webgebruiker de kaart kan stoppen, pauzeren, doorgaan of opnieuw afspelen. Als de kaart geluid heeft, breng het dan ook in beeld voor webbezoekers met een auditieve beperking. Een goed voorbeeld van een kaart die informatie weergeeft in beeld en in geluid is te vinden op de website van Kor Dwarshuis in de link onder dit artikel.